Mở hướng đi mới cho du lịch nghỉ dưỡng núi tại Việt Nam
Phát triển du lịch nghỉ dưỡng núi không chỉ khai thác lợi thế địa hình hay khí hậu, mà xây dựng hình ảnh Việt Nam như một điểm đến an toàn, giàu bản sắc văn hóa.
Đây là nhận định được PGS. TS Nguyễn Thị Thu Phương – Viện trưởng Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam đưa ra trong Hội thảo Khoa học “Phát triển du lịch nghỉ dưỡng núi tại Việt Nam” sáng 16.10 ở Hà Nội.
Theo PGS. TS Nguyễn Thị Thu Phương, du lịch nghỉ dưỡng núi đang mở ra nhiều cơ hội, nhưng để trở thành động lực phát triển vùng và quốc gia, ngành du lịch cần nhìn nhận rõ những yêu cầu mới.
Phát triển nghỉ dưỡng núi không thể tách rời bảo tồn tài nguyên tự nhiên, văn hóa bản địa và đảm bảo an toàn. Điều này đòi hỏi một tư duy quy hoạch tích hợp, một cách tiếp cận liên ngành, và sự tham gia chủ động của cộng đồng địa phương.
“Chúng ta cần chuyển trọng tâm từ “khai thác tài nguyên” sang “tạo dựng giá trị”, từ “phát triển điểm đến” sang “xây dựng hệ sinh thái du lịch nghỉ dưỡng bền vững”. Trong đó, khoa học – công nghệ, văn hóa – nghệ thuật, và đổi mới sáng tạo sẽ là những trụ cột để nâng tầm chất lượng sản phẩm và năng lực cạnh tranh”, Viện trưởng Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam gợi mở.
“Chúng ta cần hướng tới mô hình “nghỉ dưỡng núi kết hợp trải nghiệm văn hóa bản địa”, nơi mà yếu tố tự nhiên và yếu tố con người cùng hòa quyện trong một không gian sống bền vững“, bà khẳng định.
Phát biểu dẫn đề hội thảo, ThS. Nguyên Thị Lan Hương, Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam, nhận định trong bối cảnh du lịch Việt Nam đang nỗ lực phục hồi và phát triển mạnh mẽ sau đại dịch, nhu cầu về các loại hình du lịch nghỉ dưỡng găn với thiên nhiên, chăm sóc sức khỏe và trải nghiệm văn hóa ngày càng gia tăng.
Những năm qua, ngành du lịch cũng đã có nhiều nỗ lực hướng tới phát triển bền vững loại hình du lịch đặc thù này.
Trong Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030, các sản phẩm dựa trên khai thác giá trị thiên nhiên và văn hóa – đặc biệt là du lịch vùng núi kết hợp thể thao ngoài trời – được xác định là hướng ưu tiên, hứa hẹn trở thành điểm nhấn thu hút khách du lịch trong nước và quốc tế.
Hiện nay, du lịch nghỉ dưỡng núi tập trung phát triển mạnh tại khu vực trung du và miền núi phía Bắc với nhiều sản phẩm đặc sắc: tour mạo hiểm chinh phục các đỉnh núi cao như Fansipan, Ky Quan San, Tây Côn Lĩnh; trekking, thám hiểm hang động và rừng nguyên sinh tại Vườn quốc gia Hoàng Liên, Vườn quốc gia Ba Bể; trải nghiệm văn hóa cộng đồng, nhiếp ảnh săn mây.
Vùng núi miền Trung cũng có các sản phẩm đặc trưng của hang động Phong Nha – Kẻ Bàng (Quảng Trị) hoặc giới thiệu trải nghiệm Bà Nà Hills (Đà Nẵng), núi Bạch Mã (TP. Huế), núi Langbiang (Lâm Đồng)… và dấu ấn sản phẩm du lịch núi khu vực phía Nam tại núi Bà Đen (Tây Ninh), núi Bà Rá, Chứa Chan (Đồng Nai)…
Tuy nhiên, ngành du lịch gặp những rào cản không nhỏ như môi trường tự nhiên ở vùng nũi nhạy cảm, dễ bị tốn thương trước khai thác quá mức; hạn chế về hạ tầng giao thông, cơ sở dịch vụ và tiện ích tại nhiều điểm đến núi cao.
Bên cạnh đó, nguy cơ thương mại hóa, làm phai nhạt bản sắc văn hóa cộng đồng; thiếu khung chính sách và cơ chế quản lý liên ngành; nguồn nhân lực du lịch vùng núi còn yếu, sự tham gia của cộng đồng chưa được phát huy đầy đủ… cũng là những thách thức đáng kể trong quá trình phát triển.
Tại hội thảo, nhiều chuyên gia, nhà quản lý và doanh nghiệp đã trình bày các tham luận về thực trạng và những vấn đề đặt ra trong phát triển du lịch nghỉ dưỡng núi; chiến lược phát triển du lịch nghỉ dưỡng núi trong bối cảnh thay đổi địa giới hành chính và quy hoạch hạ tầng; và các giải pháp phát triển du lịch nghỉ dưỡng núi ở Việt Nam.
Phiên thảo luận mở cuối chương trình tiếp tục nhận được nhiều ý kiến đóng góp từ các đại biểu, hướng tới xây dựng định hướng phát triển bền vững cho loại hình du lịch này.
Hội thảo được kỳ vọng góp phần đưa ra các luận cứ khoa học, khuyến nghị thực tiễn, đồng thời tạo lập diễn đàn kết nối các bên liên quan. Qua đó, ngành du lịch xây dựng một chiến lược phát triển du lịch nghỉ dưỡng núi Việt Nam xanh, an toàn, khác biệt và bền vững trong giai đoạn tới.
